Fırfırlı (Hz.İyad Bin Ganem) Camii, Şanlıurfa'nın Merkez Eyyûbiye İlçesi'nde Vali Ali Fuat Bey Caddesi’nde (Yeniyol) yer almaktadır.
Kilisenin inşa tarihi bilinmemektedir.
Bunu belirten bir kitabe ve belgeye rastlanmamıştır.
Caminin yanındaki rüzgargülünden dolayı halk tarafından "Fırfırlı Cami" denmiştir.
Ermeniler Şanlıurfa'da oldukları zaman burada bir atölyeleri varmış.
Bu atölyede, su kuyusunu çalıştıran rüzgar çarkıyla dönen bir pervanesi varmış.
Bu pervane her döndüğünde fır fır sesi çıkarıyormuş.
Bu sebepten dolayı da Urfalılar "Fırfırlı Cami" ismini koymuşlar.
"Fırfırlı" isminin herhangi bir manası olmadığından, caminin ismi daha sonra Urfa'yı fetheden sahabe lyad Bin Ganem'den mütevellit lyad Bin Ganem Camii olarak değiştirilmiştir.
Ermeniler burada olduğu sürece kilise olarak kullanılmıştır.
Ermeniler gittikten sonra burası belli bir süreliğine cezaevi olarak kullanılmış, 1956 yılında Molla Hamit adında bir imam burayı satın aldıktan sonra camiye çevirmiş ve günümüze kadar da cami olarak kullanılmaktadır.
Eser, üç nefli bazilika plan düzenindedir.
Kesme taştan olan yapının batı cephesinde ve köşe kulelerinde son derece güzel bir taş işçiliği dikkati çekmektedir.
Orta nef tromplu bir kubbe ile yan nefler de dörder çapraz tonozla örtülmüştür.
Orta nef diğerlerinden daha geniş olup, yüksek kasnağı üzerinde yirmi dört pencere bulunmaktadır.
İnşasında kubbe ve tonozlarda bazalt taşı, mukarnas başlıklı sütunlar ve kemerler kesme taşlar kullanılmıştır.
Yarım sütunlar ve dış cephelerde taş bezemeler görülmektedir.
Kilisenin apsis bölümündeki pencerelerden biri camiye çevrildiği esnada, mihrap haline getirilmiştir.
Mihrap üzerindeki kitabede kilisenin 1956 yılında camiye çevrildiği yazılıdır.
Camiye dönüştürüldükten sonra güney duvarının ortasındaki yarım sütunun önüne taş bir minber yerleştirilmiştir.
Apsisin iki yanındaki papaz hücreleri (pastaforion) dışarıya çıkıntılıdır.
Giriş kapısının üzerinde üç cepheli ve üç pencereli bir balkon bulunmaktadır.
Şanlıurfa’daki diğer kiliselerde görülen nartekse burada yer verilmemiştir.
Kilise camiye çevrilmeden önce bir süre cezaevi olarak kullanılmıştır.
Kilise camiye çevrilmeden önce bir süre cezaevi olarak kullanılmıştır.
Camiye çok aşın yerli ve yabancı ziyaretçi akını vardır.
Özellikle İtalya, İskoçya, Amerika, İngiltere gibi ülkelerden insanlar camiyi ziyaret için gelmektedirler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder