Ulu Cami, Elbistan, Kahramanmaraş
Ulu Cami, Kahramanmaraş Elbistan ilçesinin Güneşli Mahallesi’nde bulunmaktadır.Câmi-i Kebîr, Alâüddevle Bey Camii diye de tanınmaktadır.
Caminin giriş kapısı üzerinde kitabesi bulunmadığından ilk inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir.
Bununla beraber, Osmanlıların Elbistan’ı ele geçirdikten sonra, 16.asırda yaptırıldığı tahmin edilmektedir.
Asıl taç kapısı üzerindeki dört satırlık sülüs kitâbe Hicrî 637 (Miladî 1239-40) tarihlidir.
Bu kitabede, Anadolu Selçuklu Sultanı II.Gıyâseddin Keyhüsrev zamanında bölgede imar faaliyetinde bulunan Emîr Mübârizüddin Çavlı’nın ismi geçmektedir.
Taç kapının Selçuklu özellikleri göz önünde bulundurulduğunda ilk yapının bu emîr tarafından yaptırıldığı ve kitâbenin de bu döneme ait olduğu görüşünün yanı sıra kitâbenin Emîr Çavlı’nın inşa ettirdiği başka
bir camiden buraya getirilmiş olabileceği de ileri sürülmüştür.
Caminin günümüzdeki mimarisi Osmanlı üslûbunu yansıtmaktadır.
Cami üzerindeki kitabelerden 1520-1566, 1815-1816, 1922 ve 1932 yıllarında tamir edildiği anlaşılmaktadır.
İlk eserin, Şah İsmâil’in 1507’de Elbistan’da gerçekleştirdiği yıkım faaliyeti esnasında tahrip edildiği bilinmektedir.
Alâüddevle Bey’den sonra Osmanlıların desteğiyle Dulkadir Beyliği’nin yönetimini ele geçiren
Şehsuvaroğlu Ali Bey tarafından (1515-1522) caminin Osmanlı üslûbunda yeniden inşa
edildiği düşünülmektedir.
Elbistan Ulu Camii, mimari yönden klasik merkezi plan şemasını yansıtan bir örnektir.
Bu bakımdan merkezi plan tipinin daha sonra geliştirilecek, klasik hale dönüştürülecek erken uygulamalarından örnektir.
Cami kuzey-güney doğrultusunda, kesme taş, mermer, tuğladan yapılmıştır.
Son cemaat yeri ile birlikte 21.95x28.12 m. ölçüsünde dikdörtgen planlı bir yapıdır.
Caminin önünde, doğu batı yönünde dikdörtgen planlı bir son cemaat yeri bulunmaktadır.
İbadet mekanı birbirlerine kemerlerle bağlanmış dört paye ile üç bölüme ayrılmıştır.
İbadet mekanı 17.97x18.04 m. ölçüsündedir.
Üzeri sekiz köşeli kasnak üzerine oturan merkezi bir kubbe ile örtülüdür.
Bu kubbe mihrap ve iki yan kenardaki altı köşeli kasnaklı kubbelerle desteklenmiştir.
Merkezi kubbenin her yüzünde yuvarlak kemerli birer pencere bulunmaktadır.
Caminin Mihrab ve Minberi
Güney duvarının ortasında bulunan mihrap yedi cepheli olup, beş sıralı mukarnasla sonuçlanır.Mihrapta kullanılan çift renkli taşlarla renkli bir görünüm sağlanmıştır.
Minber mermerdendir.
Mihrabın iki yanında birer, uzun kenarlarda da alt sırada birer pencere ile aydınlatılmıştır.
Üst sırada simetrik olmayan bir şekilde ikişer pencere bulunmaktadır.
Caminin içerisi 19.-20.asır tadilatlarında kalem işleri, bitkisel bezemeler ve yazı frizleri ile doldurulmuştur.
Caminin kuzeybatı köşesinde kübik bir kaide üzerine, pahlı, pabuçluklu, silindirik gövdeli, tek şerefeli, konik külahlı, bodur bir minaresi bulunmaktadır.
Erken devir özellikleri gösteren minare, 1834 yılında halkın yardımlarıyla tadilattan geçirilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder