Tavaşi Hasan Ağa (İnadiye) Camii, Üsküdar, İstanbul

Tavaşi Hasan Ağa Camii, Üsküdar, İstanbul

Tavaşi Hasan Ağa Camii ya da İnadiye Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer almaktadır.

İnşasına 1587 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat vetiresinden (sürecinden) sonra 1588 yılında ibadete açılmıştır.

Cami, Sokullu Mehmet Paşa'nın hazinedarı olan Tavaşî Hasan Ağa tarafından yaptırılmıştır.

Zamanla harap olan cami, 1892 yılında Hatice Hanım adında bir zat tarafından onarılmıştır.

1982 yılında tekrar tadilatı yapılan cami, 2010 yılında kapsamlı bir tamirat vetiresinden geçmiştir.

Yapı, bodrum kat üzerine kagir olarak inşa edilmiştir.

Küçük bir avludan sonra dört mermer basamakla son cemaat yerine varılır.

Son cemaat yeri, alüminyum doğrama kullanılarak son yıllarda yapılmıştır.
Ahşap çatısının üzeri kiremit kaplıdır.

İçerdeki mihrap ve minber ve tavan kaplaması ahşaptandır.

Sol köşede küçük bir ahşap kürsüsü bulunur.

Her duvarda ikişer uzun pencere mevcuttur.
Minare ahşaptan olup geniş yivlidir.

Şerefenin altı çanağa benzer.

Etrafı demir korkulukludur.

Minare külahı soğan şeklindedir.
Cami yeşil renkli, minare kahve renkli olarak boyalıdır. Süleyman Ağa’nın mezarı cami avlusundadır.
Tavaşî, Osmanlı Sarayı hareminde görev yapan hadım edilmiş zenci erkeklere verilen isimdir.

Genellikle küçük yaşta hadım edilerek hareme satılan tavaşîler, alt görevlerden başlayarak denenip izlendikten sonra hareme gönderilirlerdi.

Başarılı olanlar haremağası olabilirlerdi.

Tavaşiler arasında vezir olanlar da vardı.

Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

Özgün planda bir cami olarak inşa edilmiştir.

Daha sonra haziresi ve meşrutası yapılmıştır.

Cami, apartmanların arasında kalmıştır.

Caminin bulunduğu bölge 2008 yılındaki düzenlemelere kadar Tavaşi Hasan Ağa Mahallesi olarak anılıyordu.

Cami, Malatyalı İsmail Ağa Camii'ye çok yakındır.

Caminin banisi Tavaşi Hasan Ağa mihrap önünde medfundur.

Caminin 1892 yılındaki tamirinden sonra Şair İbrahim Refet Efendi tarafından manzum kitabe yazılmıştır.

       Orijinal Metin         

Tavaşi ol Hasan Ağa sâhib-i cud u hayr-endiş

Mukaddem eyledi bu mübarek ma'bedi inşa

Hadice Hanım ol zahide ve sâhibet'ül-hayrat

Harabe haknı kimmiş iken yetdi Hızır-asa

Hulus-ı kalb ve hâlis-i niyet ile nakd-i cudundan

İkinci def'a da manend-i Cennet eyledi ihya

Hüda nâil ide her birini ecr ü meşubata

Bi-Hakk beyt-i ma'mur u bennur u Kâ'betü'l-ulyâ

Kemer-veş Re'feta, nazm eyledim itmamına tarih

Hadice Hanım ihya eyledi bu cami-i bâlâ

(1310)

Günümüz Türkçesi

Hayırlı işler düşünen, cömertlik sahibi Tavaşi Hasan Ağa,

İlk önce bu kutlu mabedi inşa etti.

Sofu ve hayırlar sahibesi Hatice Hanım,

Harabe yıkılırken Hızır gibi yetişti.

Kalp saflığı ve niyet güzelliğiyle cömertliğinden,

İkinci kez Cennet gibi bir mabedi yaşattı.

Allah her birini hayırlara karışmış olarak erdirsin,

Allah ile en yüce Kâbe'nin ve Beyt-i Mamur'un katında kabul eylesin.

Ey kemer gibi Refet, tamam tarihine şiir yazdım,

Hatice Hanım bu yüce camiyi yaşattı.

(1892)

Hazirede Medfun Kişiler

• Tavaşi Hasan Ağa (ö.1590)
• Eş-Şeyh İbn-i Şeyh Mehmed İbn-i Akil (ö.1627)
• Hasan Kapdanzade Mehmet Kapdan (ö.1657)
• Halveti Şeyhi Hamid Efendi (ö.1726)
• Abdullah Ağa'nın eşi Emetullah Kadın (ö.1755)
• Toparabacıbaşı Hacı Mustafa Ağa (ö.1756)
• Ayas Paşazade Süleyman Bey (ö.1757)
• Kapıcıbaşı Abdülbaki Ağa (ö.1757)
• Hacı Musazade Mehmed Efendi (ö.1758)
• Toparabacıbaşı Hacı Hüseyin Ağa (ö.1758)
• Hacegan Mehmed Efendi (ö.1761)
• Fatma Kadın (ö.1763)
• Ayas Paşazade Hacı Ahmed Bey (ö.1769)
• Müderris Kayserili Ömer Efendi (ö.1780)
• Şeyh Hocazade İbrahim Efendi (ö.1783)
• Ayas Paşazade Haseki Hacı Mehmed Emin Bey (ö.16 Mart 1787)
• Müderris Karslı Mehmed Efendi (ö.1788)
• Hacı Hafız İsa Efendi (ö.1790)
• Es-Seyyid Ali Efendi (ö.1808)
• Hacı Ali Efendi (ö.1811)
• Müderris Hacı Seyyid Hüseyin Efendi (ö.1817)
• Ayas Paşazade Gedikli Said Mehmed Bey (ö.1820)
• Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa'nın yeğeni Ali Galib Bey (ö.15 Temmuz 1841)
• Bandırmalızade Şeyh Abdullah Efendi (ö.1848)
• Ayas Paşazade Gedikli Abdülaziz Bey (ö.28 Haziran 1852)
• Palabıyık Mehmet Bey oğlu Abdüllatif Bey (ö.1861)
• Ayas Paşazade Gedikli Seyyid Ahmed Aziz Bey (ö.1884)
• Atpazarı Şeyh Osman Efendi Tekkesi Şeyhi ve Tavaşi Hasan Ağa Mahallesi İmamı Şeyh Hacı Hafız Mustafa Şükrü Efendi (ö.1887)
• Hatib İbrahim (ö.?)

 ÜSKÜDAR'DAKİ DİĞER CAMİLER

İSTANBUL'DAKİ  CAMİLER