Seyyid Şerîf Er-Rufâî Türbesi, Develi, Kayseri
Seyyid Şerîf Er-Rufâî Türbesi, Kayseri'nin Develi İlçesi'nde Yukarı Develi’de Tekke Sokağı'nda, Tekke Camii'nin bahçesi içerisinde yer almaktadır.
Kitabesine göre türbe, Rufa-i Tarikatı şeyhlerinden Seyyid Şerif adına H.695/M.1296 yıllarında inşa edilmiştir.
Türbe, 1975 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından esaslı bir şekilde restore edilmiştir.
Burada belirli şartlar da ziyaret gerçekleştirenlerin dileklerinin gerçekleşeceğine inanılmaktadır.
Seyyid Şerîf Er-Rufâî Türbesi, Develi, Kayseri
Türbe, kare kübik bir gövde ile onu örten kasnaksız bir kubbeden oluşur.
Türbenin üzeri hafif sivri bir kubbe ile örtülmüştür.
Kubbe kasnağı üzerinde yuvarlak kemerli üç adet pencere bulunur.
Türbenin kubbesinde yer alan pencerelerin yuvarlak kemerlerinin üstünden itibaren tamamen kubbeyi dolanan üzeri meandır motifleri ile süslü bir silme kuşağı yer almaktadır.
Kubbe yüzeyine başlangıçtan kilit taşına doğru spiral bir kıvrım oluşturacak şekilde on iki basamak yerleştirilmiştir.
Basamakların üzerleri meandır motifleri ile süslenmiştir.
Kubbe kasnağının tepe noktasından beyaz mermer bir alem yükselmektedir.
Türbenin güney cephesi sağır bırakılmış, doğu ve batı cepheleri üzerine dikdörtgen birer adet pencere açılmıştır.
Türbenin saçak kısımları kaval silmelerle tezyin edilmiştir.
Saçak köşelerinde taştan çörtenler bulunmaktadır.
Türbenin taç kapısı kuzey cephenin tam ortasında yer almaktadır.
Taç kapının etrafında iki bordür bulunmaktadır.
Dıştaki bordürün üzeri geometrik süsleme ile bezenmiştir.
İçteki bordür meandır motifleri ile süslenmiştir.
Türbeye basık kemerli bir kapıdan girilmektedir.
Basık kemer üzerinde bugün oldukça tahrip olmuş olan bir rozet mevcuttur.
Rozetin içerisine altı adet palmet yerleştirilmiştir.
Basık kemerli giriş kapısının üstünde beyaz mermer üzerine üç satırlık inşa kitabesi hak edilmiştir .
Türbenin Giriş Kapısı Üzerindeki Kitabe
Kitabenin Manası:
Kabir herkesin gireceği bir ev, ölüm de herkesin ondan içeceği bir bardaktır.
Bu türbe, Allah kabrini nurlandırsın eren Şeyh Seyyid Şerif tarafından, Allah akibetini ihsan eylesin, zaif kul Şeyh Muhammed e H. 695 / M yılında yaptırmıştır.
Türbenin saçak kısmını dolaşan kaval silmeler taç kapının bulunduğu noktada yukarıya doğru yaklaşık 0.50 m. yükseltilmiş ve kuşağın altına beyaz mermer bir pano yerleştirilmiştir.
Panonun etrafı rumilerle bezenmiş olup iç kısmı balık sırtı şeklinde süslenmiştir.
Türbenin iç mekânına basık kemerli bir kapıdan girilmektedir.
Türbenin iç mekânı 6.40 X 6.40 m ebatlarında kare bir plan sahip olup üzeri üçgenlerle geçilen hafif sivri bir kubbeyle örtülmüştür.
Seyyid Şerîf Er-Rufâî Türbesi, Develi, Kayseri
Kırmızı ve koyu gri renkli taşların dönüşümlü olarak yerleştirildiği kubbe eteğinde sivri kemerli üç mazgal pencere yer almaktadır.
Türbenin doğu ve batı cepheleri birbirinin simetriği olan dikdörtgen birer adet pencereyle boşaltılmıştır.
Türbenin cephelerinin birleştiği noktalarda zeminden 1.54 m. yüksekliğe yerleştirilmiş taş kandillikler bulunmaktadır.
Türbenin güney cephesinin tam ortasında yer alan mihrap yüksek kabartma şeklinde yapılmış bezemeleri ile dikkat çekmektedir.
Mihrabın tepelik kısmında değişik şekillerde yapılmış beş adet dendan yer almaktadır.
Mihrabın etrafını üç bordür halinde yapılmış bezemeler çevirmektedir .
Sütüncelerin yüzeyleri balıksırtı şeklinde yivlendirilmişlerdir.
Dıştan içe doğru ikinci bordürün üzeri 0.30 m. genişlikte ve 0.4 m. derinlikte olup geometrik ve bitkisel süslemelerden oluşan bir kompozisyon ile bezelidir.
Mihrabın köşelik kısmı üzeri boş bırakılmıştır.
Mihrabın kavsarasını kuşatan sivri kemerin üzeri beş kollu yıldızların birbirine eklenmesi ile oluşturulan geometrik süslemelerle bezenmiştir.
Mihrap kavsarası dört sıra mukarnastan oluşmaktadır.
Kavsara mukarnaslarının üzerleri baklava dilimleri şeklinde olup üçüncü sıranın ortasında yer alan mukarnasın üzerinde bitkisel süsleme yer almaktadır.
Mihrap nişi üç köşeli olup 1.60 m. yükseklikte, 0.80 m. genişlikte, 0.37 m. derinliktedir.
Mihrap nişinin köşelerinde yer alan sütünceler silindirik gövdeli olup gövdelerinin üzeri burmalıdır.
İç mekânın zemini taş olup mekân içerisinde ikisi kuzeyde biri ortada yer alan üç sanduka bulunmaktadır.
Bu sandukalardan ortadaki Rufai Şeyh-i Seyyid-i Şerif e aittir.
Bunun başucunda bulunan kurs biçimli taş günümüzde türbenin içerisinde bulunmamaktadır.
Tahsin Özgüç-Mahmut Akok bu taşın sandukanın başucunda bulunduğunu belirtmektedir.
Daha sonra türbe hakkında araştırma yapan Hakkı Önkal bu taşın mihrabın sağında duvara dayalı olduğunu belirtmektedir.
Tekke Camii'nin Abdest Alma Yerleri ve Seyyid Şerîf Er-Rufâî Türbesi
2.Kitabenin Manası:
Bu türbe, abdalların Seyyid-i muhakkak ki şeyhlerin en büyüğü, Seyyid Şerif el-Rufâî'ye aittir.
Ayrıca Hakkı Önkal türbenin doğu duvarına kırmızı boya ile yazılı üçüncü bir kitabeden söz etmektedir.
3.Kitabenin Manası:
Hüküm Allah'ın hükmüdür.
Bunu sefer ayında H.743 senesinde fakir Savi yazdı.
Allah ona ve bütün Müslümanlara mağfiret etsin.
Seyid Şerif Türbesi nde iç mekânı birçok Selçuklu türbesinde görülenin aksine, dışa nisbetle daha ehemmiyetle ele alınmıştır.
Süslemeler mihrap ve taç kapıda yoğunlaşmaktadır.
Kubbe kasnağının ortasından itibaren kubbeyi tamamen dolaşan silmenin meandır motifleri ile spiral biçimde kilit taşına kadar uzanan basamaklar üzerindeki meandır motifleri adeta birbirinin tamamlayıcısı olarak tasarlanmıştır.
Süslemelerde teknik olarak yüksek kabartma ve oyma teknikleri kullanılmıştır.
Genellikle taş üzerine işlenen bezemeler, taç kapının üstünde yer alan panoda beyaz mermer üzerine aynı kalitede işlenmişlerdir.
Osmanlı dönemi kayıtlarında türbeden Seyyid Şerif Zaviyesi olarak bahsedilmektedir.
Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde bulunan H.1294 tarihli, Develi ve çevresindeki vakıfların muhasebe kayıtlarının tutulduğu defterde, Seyyid Şerif Zaviyesi nin hademesine gelirlerinin ödenmesi için Çelebi mezrasındaki bir kıt'a bağın vakfedildiğine ilişkin bilgi bulunmaktadır.
Türbenin Kısa Tarihçesini Anlatan Yazı
- Tekke Camii
- Seyyid Şerîf Er-Rufâî Türbesi
Kaynak: https://docplayer.biz.tr/64235550-T-c-erciyes-universitesi-sosyal-bilimler-enstitusu-develi-deki-turk-eserleri-tezi-hazirlayan-sultan-topcu-tezi-yoneten-doc-dr.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder