Ayasofya Camii, Ortahisar, Trabzon
Ayasofya Camii, Trabzon'un Merkez Ortahisar Mahallesi Ayasofya Mahallesinde yer almaktadır.Tarihi bir camidir.
İstanbul'un
Latinler tarafından işgal edilmesinden sonra kaçan ve Trabzon'da 1204
yılında yeni bir devlet kuran Komnenos ailesinden Kral I.Manuel
(1238-1263) tarafından 1250-1260 yılları arasında yaptırılmıştır.
Bir
manastır kilisesi olan Ayasofya adı "Kutsal Bilgelik" manasına gelir.
Geç Bizans Kiliselerinin en güzel örneklerinden biri olan eser, kapalı kollu haç planlı olup, yüksek kasnaklı bbir kubbeye sahiptir.
Geç Bizans Kiliselerinin en güzel örneklerinden biri olan eser, kapalı kollu haç planlı olup, yüksek kasnaklı bbir kubbeye sahiptir.
Kuzey,
batı ve güneyinde revaklı üç kirişi bulunmaktadır.
Cami, ana kubbenin
üzerine değişik tonozlarla örtülmüş ve çatıya farklı yükseltiler
verilerek kiremitle örtülmüştür.
Kuzey ve batıdaki revak cephelerinde görülen geometrik geçmeli bezemeleri içeren madalyonlarla, batı cephesinde görülen mukarnaslı nişler Selçuklu taş işlemelerindeki özellikleri taşımaktadır.
Binanın en görkemli cephesi güneyidir.
Burada Hz.Adem ile Hz.Havva'nın yaratılışı, kabartma olarak bir friz halinde anlatılmıştır.
Güney cephesindeki kemerin kilittaşı üzerinde Trabzon'da 257 yıl hüküm süren Komnenos Hanedanı'nın sembolü olan tekbaşlı kartal motifi bulunmaktadır.
Kubbede ana tasvir Hz.İsa, onun tanrısal yönünü aksettiren Hristos Pantokrator (Herşeye kâdir İsa) tarzıdır.
Trabzon Ayasofya Camii'nin İçinden Bir Görünüm
Üstün bir işçiliğin görüldüğü taş plastiklerde Hıristiyan sanatının yanı sıra Selçuklu Dönemi İslam sanatının da tesirleri görülmektedir.Kuzey ve batıdaki revak cephelerinde görülen geometrik geçmeli bezemeleri içeren madalyonlarla, batı cephesinde görülen mukarnaslı nişler Selçuklu taş işlemelerindeki özellikleri taşımaktadır.
Binanın en görkemli cephesi güneyidir.
Burada Hz.Adem ile Hz.Havva'nın yaratılışı, kabartma olarak bir friz halinde anlatılmıştır.
Güney cephesindeki kemerin kilittaşı üzerinde Trabzon'da 257 yıl hüküm süren Komnenos Hanedanı'nın sembolü olan tekbaşlı kartal motifi bulunmaktadır.
Bunun altında bir kitabe kuşağı, daha altta ise melekler frizi bulunur.
Pencere aralarında 12 havari tasvir edilmiştir.
Pandantiflerde değişik kompozisyonlar yer almaktadır.
Pencere aralarında 12 havari tasvir edilmiştir.
Pandantiflerde değişik kompozisyonlar yer almaktadır.
Hz.İsa'nın doğumu, vaftizi, çarmıha gerilişi, kıyamet günü gibi sahneler tasvir edilmiştir.
Fatih Sultan Mehmed'in 1461 yılında Trabzon'u fethiyle camiye çevrilmiş ve vakıf eser olmuştur.
1868 yılında Bursa'lı Rıza Efendi'nin teşvikleriyle yeni baştan tamir edilmiştir.
I. Dünya Savaşı yıllarında Ruslar tarafından işgal edilen Ayasofya, askeri karargâh, hastane, depo ve savaştan sonra yine cami olarak kullanılmıştır.
1958-1962 yılları arasında Edinburgh Üniversitesi ve Vakıflar Genel Müdürlüğü işbirliği ile restore edilerek, 1964 yılında müzeye çevrilmiştir.
Fatih Sultan Mehmed'in 1461 yılında Trabzon'u fethiyle camiye çevrilmiş ve vakıf eser olmuştur.
1868 yılında Bursa'lı Rıza Efendi'nin teşvikleriyle yeni baştan tamir edilmiştir.
I. Dünya Savaşı yıllarında Ruslar tarafından işgal edilen Ayasofya, askeri karargâh, hastane, depo ve savaştan sonra yine cami olarak kullanılmıştır.
1958-1962 yılları arasında Edinburgh Üniversitesi ve Vakıflar Genel Müdürlüğü işbirliği ile restore edilerek, 1964 yılında müzeye çevrilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder