Yeni Cami, Tire, İzmir
Yeni Cami, İzmir'in Tire ilçesi Kurtuluş Mahallesi’nde bulunmaktadır.Cami, Yeniçeri Kethüdası Behram Paşa tarafından 1589 yılında yaptırılmıştır.
Cami, medrese, dükkânlar, Bimarhane ve şadırvandan oluşan bir külliye şeklinde yapılmıştır.
Yapı topluluğunun medresesi ile hastanesi 1914 yılında yanmış, günümüze yalnızca cami ile dükkânlar gelebilmiştir.
Vakıf ve arşiv kayıtlarından caminin 1665, 1887 ve 1961 yılında tadilattan geçirildiği anlaşılmaktadır.
Cami kesme taştan kare planlı bir yapı olup, Tire’deki ulu camiden sonra ibadet mekânı en geniş olan camidir.
Yeni Camii, Tire Camileri içinde, minaresi ve camisi kesme taşlardan yapılmış tek örnektir.İbadet mekânını örten kubbe mukarnaslarla ve Türk üçgenleri ile sağlanmıştır.
Ayrıca dıştan kurşunla kaplı olan kubbe payandalarla desteklenmiştir.
Caminin önünde dört sütunun taşıdığı, üzerleri kubbeli üç bölümlü bir son cemaat mahalli bulunmaktadır. Mihrap ve minberi mermerden olup, XVI. yüzyıl üslubunu yansıtan motiflerle bezenmiştir.
Minberi oldukça güzeldir; ancak bânisinin ölümü sebebiyle yarım kalmıştır.
Caminin Mihrab ve Minberi
Caminin içerisindeki bezemelerinin 1597 yılında Kasımpaşalı Osman tarafından yaptırıldığı, son cemaat mahallindeki sütun bileziklerinden birisi üzerindeki yazıdan anlaşılmaktadır.
Cami, gerek harem, gerekse son cemaât mahalli, kalem işi süslemeleri, Osmanlı Klâsik Döneminin gözde örneklerindendir.
Cami, çağdaşları olan, “Yalınayak” ve “Yeniceköy (Hamza Ağa)” Camileri’nin iç dekorasyonuna benzer özellikler taşımaktadır.
Yeni Cami, Tire, İzmir
Caminin kuzeybatısında bulunan minaresi XX. yüzyılda yıldırım düşmesi münasebetiyle zarar görmüş ve 1961 yılında tadilattan geçirilmiştir.
Minare kesme taş kaide üzerinde, kesme taştan yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.Tireliler camiye vakfettiği zenginlikler ile Yeni Cami’yi şehrin en zengin vakıflarına sahip bir cami haline getirerek büyük alaka göstermiştir.
Sadece suyuna, şadırvanına ve, hatta caminin bir avizesine vakıf olarak, bir zeytinlik vakfedildiğini söylersek, bu ilginin büyüklüğünü anlatmış oluruz.
Camiyi yaptıran Yeniçeri Kethüdası Behram Ağa’nın mezarı Mısır’da İmam-ı Şafi’nin yanındadır.
Yeni Cami, Tire, İzmir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder