29 Ağustos 2023 Salı

Çifteönü Camii, Melikgazi, Kayseri

Çifteönü Camii, Melikgazi, Kayseri
Çifteönü Camii, Kayseri'nin Merkez Melikgazi İlçesi'nde Gubaroğlu Mahallesi, Çifteönü Caddesi No:139 adresinde yer almaktadır.
Minare kaidesinin kuzey cephesinde bulunan mermer üzerine yazılmış olan kitabede inşa tarihi H.1300/M.1882-4 olarak geçmektedir.Ayrıca banisi olarak Hacı Mehmed Seyyid Ağa olarak zikredilmiştir. 
Bu kitabeden caminin tamirinin de, aynı zat tarafından yapıldığını öğreniyoruz.

Caminin Mihrab, Minber ve Vaaz Kürsüsü

Çifteönü Camii, düzgün olmayan diktörtgen planlıdır.
Caminin son cemaat mahalli kuzeye açılmaktadır. 
Siyah kesme taşlardan yapılmış yedi adet sütuna basan, altı yuvarlak kemeri bulunmaktadır. 
Sütun kaideleri ve başlıkları kare plânlı ve köşeleri pahlıdır. 
Kemer aralıkları alüminyum doğramalı câmekânla kapatılmıştır.
Camiin üzeri betonarmedir ve kiremit çatı kaplıdır.
Camiin iki minaresi vardır. 
Birincisi; Çifteönü Camii'nin minber-minaresi; yüksekçe bir avlu duvarı üzerinde caminin kuzeybatı
köşesinde yer almaktadır. 
Minareye 19 basamaklı taş bir merdivenle çıkılmaktadır. 
Kareye yakın ölçülerde bir kaideye sahiptir. 
Krem renkli kesme taş malzemeden inşa edilmiştir.

Caminin Köşk (Minber) Minaresi
Hunat, Çakalız, Gülük ve Kalaycıoğlu minber (köşk) minarelerinde olduğu gibi, bu minarede altı adet
sütun üzerinde inşa edilmiştir.
Basık altıgen gövdeli sütun kaidesi sekizgen biçimlidir. 
Sütun başlığına geçişte ve başlığın bitiminde üç ve üç buçuk cm kalınlığında birer adet silme kullanılmıştır. 
Yekpare taş olan sütunların başlık bölümleri saçla kapatılmış, demir kelepçelerle bağlanmış ve yeşil
renge boyanmıştır.
Kemer düzenlemesi basık (S’li) iki dişli sivri kemer formunda olup, içe doğru konikçe oyulmuştur.
Çatı silme ile dışarı doğru çıkmış, içi kubbelidir.
Minare çatısı altıgen şeklindedir. 
Minare altıgen bir peteğe ve altıgen piramidal bir külaha sahiptir.
Külah konik olarak yükselmektedir. 
Külah üzerinde pencereler açılmıştır.
Minarenin alemi küp, alt bilezik, armut, üst bilezik ve hilal bölümlerinden oluşmaktadır.
Minare altıgen formuyla, Hunat, Gülük, ve Çakalız camilerinin minber (köşk) minarelerine benzemektedir.
Minarenin kâidesinin kuzey yönünde bulunan (78x77cm.) ebadındaki mermer üzerine celi ta’likle yedi satır halinde yazılmış olan kitabede inşâ tarihi 1300 (M.1882) ve banisi Hacı Seyyid Mehmed Ağa olarak zikredilmiştir.

Caminin İçi
Caminn ikinci minaresi ise, ana binanın kuzey batı köşesine bitişik olarak inşa edilmiş olan kesme taş, silindirik gövdeli yüksek minaredir.
Son cemaat mahallinin girişin solunda bir mihrabiye yer almaktadır.
Caminin harim kısmı mihraba dik olarak dörder sütunu birbirine bağlayan üç kemer sırasıyla dört sahna ayrılmıştır.

Dört cephede bulunan pencerelerden kuzeydekiler hariç hepsi yukarı seviyededirler. 
Bunlar; kıblede üç, doğu ve batıda ikişer adettir. 
Kuzeyde de üç pencere bulunmaktadır. 
Pencereler mazgal biçiminde içeri doğru açılmaktadır.
Mihrab orijinal özelliğinde olmayıp, yakın zamanlarda mermerden basit bir biçimde yapılmıştır.
Ahşap minberle taşınabilir şekilde yapılmış dikdörtgen prizma şeklindeki kürsü; caminin doğusuna yakın bir yerde bulunmaktadır.
Camiin arka tarafında genişçe bir mahfel vardır. 
Beton ayaklara oturtulan mahfil betonarne olarak yapılmıştır. 
Bunun girişi sağ arka köşeden “T” şeklinde dönen bir merdivenle sağlanmaktadır.
Camide herhangi bir süs unsuru bulunmamaktadır.
Kesme taş duvarlı bir mimariye sahip olan Çifteönü Camii rijinalinde direkli ve toprak damlı bir örtüye sahiptir.
Çifteönü Camii'nin Kitabesi

Minare kaidesinin kuzey cephesindeki kitabesinin metni şu şekildedir:

Hüve’l-Hallâk’ul-Bâkî
Câmi-i Çifteönü’de oldu ihya yümn ile,
Hacı Seyyid Mehmed Ağa himmet etti şevkile.
Bir minare kıldı inşâ camie kim bu ağa
Beş vakitte okusun ezan müezzin aşkile
Şu ümidle ola şâfî Rûz-i Mahşer’de bana
Hazret-i Bilâl-i Habeşi nezd-i Hak’da lutfile
Böyle hayrın ehlini Hak beldemizden kesmesin
İde matlubuna nail dü cihanda rıfk ile
Sâl-i bin (içyüzde tekmil tarih-i lafz-ı Rauf
Okuyanlar yâd ideler ehl-i hayrı hayr ile
Lillâhi’l-Fâtiha Sene 1300

Cami günümüzde ibadete açık halde bulunmaktadır.


Kaynakça:

  1. Doç.Dr.Yıldıray ÖZBEK, Yrd.Doç.Dr.Celil ARSLAN, Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri, Kayseri, 2008. (Kayseri Büyükşehir Belediyesi), s.228, 229,230
  2. İlhan Özkeçeci, Kayseri Cami Mimarisinde Minber Minareler, Kayseri, 1993, s.59.
  3. İlhan Özkeçeci, Tarihi Kayseri Cami ve Mescitleri, Kayseri, 1997, s.48.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder