Musalla (Halka Beğûş) Mescidi, Karatay, KonyaEski kayıtlarda KONYA KALESİ’nin şimal tarafındaki Halka Beğûş kapısının önlerinde gösterilirdi.
Mabedin banisi; adını ve şöhretini civarındaki sur kapısına bile vermiştir.
44 kapı numarasını taşıyan mâbed şimdi Musalla ilkokulunun ve Hamam sokağının karşı tarafına rastlamaktadır.
Mâbed iki kat halindedir.
Alt kısmı gayri muntazam taşlarla üstü tuğla ile yapılmıştır.
Yalnız kapısının bulunduğu şimal duvarı muntazam ve iri kesme taşlarla yapılmıştır.
Mâbedin altı türbedir.
Kapısı, ittisalindeki (bitişiğindeki) bayraktarın Rızanın evine açılır, içinde hiç bir sanduka ve merkad kalmamıştır.
Şimdi ev sahibinin kileri olarak kullanılmaktadır.
Buraya beş taş basamaklı merdivenle inilir.
Mâbedin kubbesi sağırdır, üstünde tuğladan çıkıntı halinde süsler görülür.
Musalla (Halka Beğûş) Mescidi, Karatay, KonyaKubbede yer yer çöküntüler ve çatlaklar başlamıştır.
Mâbed küçüktür.
Mihrabı da vardır.
Bizim tahminimize göre burası türbedir.
Sonradan sandukalar veyahut sanduka kaldırılarak – Yıkılan Anber Reis türbesi gibi – mescid haline konulmuştur.
Hiç bir yerinde yapanın, yaptıranın; içinde yatanın adları gibi yapılış tarihlerini gösteren hiç bir kitabeye rastlanılmadı.
Ankara kuyud-ı kadime arşivinde bulunan 906 tarihli ve 255 numaralı KARAMAN İLİ evkafını gösteren defterde bu mâbed hakkında şu geniş malûmatı buluyoruz:
Mâbed küçüktür.
Mihrabı da vardır.
Bizim tahminimize göre burası türbedir.
Sonradan sandukalar veyahut sanduka kaldırılarak – Yıkılan Anber Reis türbesi gibi – mescid haline konulmuştur.
Hiç bir yerinde yapanın, yaptıranın; içinde yatanın adları gibi yapılış tarihlerini gösteren hiç bir kitabeye rastlanılmadı.
Ankara kuyud-ı kadime arşivinde bulunan 906 tarihli ve 255 numaralı KARAMAN İLİ evkafını gösteren defterde bu mâbed hakkında şu geniş malûmatı buluyoruz:
Mescidin Eski Bir Fotoğrafı
«Vakfı Mescid-i Hal Kabeğûş der mahall-i kalenderhane.
İmamet der tasarruf-i Fahrü’l Eimme Mevlâna Muhiyiddin bihükm-i padişah-i âlempenah hul-lide mülkühû.
Câmi, Emir oğlu subaşı üzerine Düşenbih (Pazartesi) ve Pençiişenbih (Perşembe) günü imam olan Kur’an okuya deyu meşrut.
Hâliyen hamam önünde bir dükkân istibdal olunmuş.»
II.Bâyezîd zamanında mescidin imamı Muhiddin idi.
Şeyh çukurunda..
Rüzbe (Horozlu) hanı yolunda, kaldırım altında.
Musallada Meydan denilen bayram yerinde zeminleri vardır.
Son yer Fenarî hamamı önündeki bir dükkânla değiştirilmiştir.
Bu civarda Gömeç hatun medresesi, Fenarî hamamı, Fenarî mektebi, Kalenderhane» Lengerhane, Gömeç hatun türbesi, Halkabeğûş mescidi, Kalenderhane mescidi gibi bir çok İçtimaî yardım, sıhhat, irfan ve din müesseseleri vardır»
Burası Konya’nın en mâmur semtlerinden biriydi.
KONYA vakıflar Müdürlüğünde bulunan bir numaralı defterin 150 ncı sahifesinde bu mescidin beratı ve muhasebesi vardır.
Buradaki 29 Zilhicce 1241 H.(1825 M.) tarihli bir tevcih kaydında aynen şunlar söylenmektedir:
«Medine-i Konya’da Kalenderhane Mahallesinde vaki Halkabeğûş Mescid-i Şerîfi’nde nısıf vazife-i muayyene ile imamet ciheti Kara İbrahim ibn-i Mehmed’in fevtinden Es-Seyyid Hafız Mustafa Halife-yi İbni Seyyid Mehmed’e imameti mezkûrenin nısıf vazife-i muayyenesiyle tevcihi»
Mabedin vakfiyesine rastlamadık.
Mabedin bânisinin kulağına Halka (Küpe) taktığı için böyle şöhret almış olması tahmin edilebilir. Asıl ismini gösteren bir vesika henüz elimize geçmedi.
Bu Mescid, KALENDERHANE MAHALLESİ’nde Musalla mezarlığının yolaşın kıble tarafındadır. Mescidi; eteğinde pençereler bulunan tuğladan yuvarlak bir kubbe örter.
Mescid kubbe eteklerine kadar muntazam kesme taşla yapılmıştır:
Kapısı kuzeye açılır.
Âbideyi pis kerpiç divarlar sık boğaz etmiştir.
Buna bulunduğu semte göre ( MUSALLA MESCİDİ ) de derler.
Mescidin 618 H. 1221 M. yılında yapılan Konya kalesinden evvel var olduğu muhakkaktır.
Dış kalenin şimdiki İslâm Enstitüsünün bahçesinin bittiği yerdeki kale kapısı ( Halkabegüş) kapısı adını taşırdı.
Eflâkî menakıbinde HALKA BEGÜŞ kapısının adı geçer.
Bu adın Türkçesi (Kulağı Küpeli) demektir.
Mescidin taşıdığı bu isim yaptıranın veyahut vâkıfının bir vasfıdır.
İmamet der tasarruf-i Fahrü’l Eimme Mevlâna Muhiyiddin bihükm-i padişah-i âlempenah hul-lide mülkühû.
Câmi, Emir oğlu subaşı üzerine Düşenbih (Pazartesi) ve Pençiişenbih (Perşembe) günü imam olan Kur’an okuya deyu meşrut.
Hâliyen hamam önünde bir dükkân istibdal olunmuş.»
II.Bâyezîd zamanında mescidin imamı Muhiddin idi.
Şeyh çukurunda..
Rüzbe (Horozlu) hanı yolunda, kaldırım altında.
Musallada Meydan denilen bayram yerinde zeminleri vardır.
Son yer Fenarî hamamı önündeki bir dükkânla değiştirilmiştir.
Bu civarda Gömeç hatun medresesi, Fenarî hamamı, Fenarî mektebi, Kalenderhane» Lengerhane, Gömeç hatun türbesi, Halkabeğûş mescidi, Kalenderhane mescidi gibi bir çok İçtimaî yardım, sıhhat, irfan ve din müesseseleri vardır»
Burası Konya’nın en mâmur semtlerinden biriydi.
KONYA vakıflar Müdürlüğünde bulunan bir numaralı defterin 150 ncı sahifesinde bu mescidin beratı ve muhasebesi vardır.
Buradaki 29 Zilhicce 1241 H.(1825 M.) tarihli bir tevcih kaydında aynen şunlar söylenmektedir:
«Medine-i Konya’da Kalenderhane Mahallesinde vaki Halkabeğûş Mescid-i Şerîfi’nde nısıf vazife-i muayyene ile imamet ciheti Kara İbrahim ibn-i Mehmed’in fevtinden Es-Seyyid Hafız Mustafa Halife-yi İbni Seyyid Mehmed’e imameti mezkûrenin nısıf vazife-i muayyenesiyle tevcihi»
Mabedin vakfiyesine rastlamadık.
Mabedin bânisinin kulağına Halka (Küpe) taktığı için böyle şöhret almış olması tahmin edilebilir. Asıl ismini gösteren bir vesika henüz elimize geçmedi.
Bu Mescid, KALENDERHANE MAHALLESİ’nde Musalla mezarlığının yolaşın kıble tarafındadır. Mescidi; eteğinde pençereler bulunan tuğladan yuvarlak bir kubbe örter.
Mescid kubbe eteklerine kadar muntazam kesme taşla yapılmıştır:
Kapısı kuzeye açılır.
Âbideyi pis kerpiç divarlar sık boğaz etmiştir.
Buna bulunduğu semte göre ( MUSALLA MESCİDİ ) de derler.
Mescidin 618 H. 1221 M. yılında yapılan Konya kalesinden evvel var olduğu muhakkaktır.
Dış kalenin şimdiki İslâm Enstitüsünün bahçesinin bittiği yerdeki kale kapısı ( Halkabegüş) kapısı adını taşırdı.
Eflâkî menakıbinde HALKA BEGÜŞ kapısının adı geçer.
Bu adın Türkçesi (Kulağı Küpeli) demektir.
Mescidin taşıdığı bu isim yaptıranın veyahut vâkıfının bir vasfıdır.
Musalla (Halka Beğûş) Mescidi, Karatay, KonyaBu zatın da öyle olduğundan anlaşılıyor.
Adını, Mescidin yapıldığı tarihi tesbit eden bir vesika henüz elimize geçmedi.
Bunun bir türbe olması ihtimali de vardır.
Çünkü altında cenazelik bulunuyor.
Burasının kapısı kuzeye açılırdı.
Tonoz kubbeli cenazeliğin üstündeki sanduka kaldırılarak burası Mescid gibi kullanılır olmuştur.
Bina çok haraptı.
1961 yılında Eski Eserleri Sevenler Derneği tarafından esaslı bir surette tamir edilmiştir.
Şimdi Çocuk Kitaplığı olarak kullanılmaktadır.
Yolaşırı karşısına yeni bir Câmi ve Kur’an Kursu binası yapılmıştır.
Kaynak:https://www.secdem.net/konya-tarihi/halka-begus-mescidi.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder