Sokullu Şehid Mehmet Paşa Camii, Fatih, İstanbul
Sokullu Camii, Mimar Sinan’ın en güzel eserlerinden biridir. Dış Avlusu olmayan camiin iç avlusuna Kuzey kapısından merdivenlere girilir. Bu avlunun üç tarafı revaklar ve bunların gerisinde yer alan üzerleri Kubbeli 16 medrese odası ile kuşatılmıştır. Revakları Kubbeye bağlayan kemerler, önemli bir mimari tarzı simgelemektedir. Merdivenle çıkılan girişin üzerindeki dershane ile yan girişindeki müezzin ve kayyım odaları bu avluya değişik bir hava vermektedir. Ayrıca avlunun ortasında, sütun ve mermer şebekeleri sanatkarane işlenmiş, kubbeli ve nisbette de mütenasip bir şadırvan bulunmaktadır.Cami dikdörtgene yakın bir plan arz etmektedir. Burada Mimar Sinan, altı payeli klasik devir plan şemasını tekrar uygulamıştır. Son cemaat yeri, istalaktitli gayet güzel mermer sütunlar, sivri kemerlerle birbirine bağlamış, üzerleri kubbeli çok güzel yedi bölümden ibarettir. Yuvarlak kemerli portalin üzerinde ise sülüs hatlı kapı kitabesi yer almaktadır.
Kitabe şöyledir:
Hem nam-ı Fahr-i alem yani Vezir-i Azam
Kim Baht-ı layezali ikbal-i sermedidir.
Küffar-ı hak-isarın yıkıp kenisesini
Bir mabed eyledi kim şehrin seramedidir.
Beyt-ül –ibade oldu o dar-ı küfr ü zulmet
Hakka bu mucizat-ı kübrayı Ahmedidir.
Tarih fikr ederken bu fethe tarih-i gayb
Didi bu cami din-i Feth-i Muhammedidir.
Fi tis’a ve seb’ine ve tis’a mie. (979)
Camiin ana mekanının üzeri 13 m. Çapında merkezi bir kubbe ile örtülüdür. Bu kubbe, Mihrap ve portal tarafında ikişer, yan kenarlarının ortasında birer tane olmak üzere toplam altı ayağa dayanmaktadır. Bu ayaklar birbirlerine yuvarlak kemerlerle bağlanmışlardır. Buradan bir altıgene ve oradan da çini pandatiflerle kubbe yuvarlağına geçirilmektedir. Kubbenin yanlara açılmasını önlemek amacıyla camiin dışına, her ayağın üzerine bir ağırlık kulesi oturtulmuş ve köşelere birer yarım kubbe eklenmiştir. Mihrap ve minber taş işçiliğine güzel bir örnektir. Ayrıca minberin külahı çinilerle kaplanmıştır.
Camiin kesme taştan minaresi sağ tarafta inşa edilmiş olup, gövdesi üzerinde Mimar Sinan’ın bir çok eserinde rastlanan dikey hatlar bulunmaktadır. Ayrıca şerefe, süslemeli ve korkulukları gayet nefistir. Camiin kemerlere kadar İznik çinileri ile kaplı mihrap duvarı Türk çini sanatının en olgun safhasını göstermektedir.
Caminin süslü pencereleri üzerinde mavi zeminli beyaz süslü hatla tamamen çini dekorlu kitabeler, Türk hat ve çini sanatının şah eserlerindendir. Camiin kalem işleri de oldukça zengindir. Özellikle avlu giriş kapısının tavanını kaplayan malakari örnekler, mahfil tavanları mükemmel eserlerdir.
Camiin haziresinde tarih ve sanat tarihi bakımından kıymetli mezar taşları bulunmaktadır. Burada, Sokullu Mehmet Paşa’nın iki torunu medfundur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder