Mahmut Paşa Külliyesi, Fatih, İstanbul
Fatih dönemi vezirlerinden olan Mahmud Paşa tarafından Mimar Atik Sinan’a bina ettirilen Mahmud Paşa Külliyesi; Eminönü İlçesi’nde, kendi adını verdiği semtte, fetihten sonra inşa edilmiş ilk vezir külliyelerindendir. Yapımı 1463 yılından 1474 yılına kadar süren külliye; cami, hamam, medrese, imaret, sıbyan mektebi, han ve türbeden meydana gelmektedir. Külliye; 1753 yılında gerçekleşen çarşı yangını sonrası büyük hasar görmüş ve bu yangında medresenin büyük bir bölümü, sıbyan mektebi ve imaret yok olmuştur. Külliyeden günümüze; cami, hamam, türbe ve 15 yy.ın tek han örneği olan Kürkçüler Hanı kalabilmiştir.Külliyenin ana yapısı olan cami, Osmanlı’nın ilk dönem mimari çizgisine büyük ölçüde bağlı kalınarak inşa edilmiştir. Caminin 10.45 ve 11 m çapında iki kubbeyle örtülmüş ana mekânı, yaklaşık olarak 26x12 m bir alana yayılır. Ana mekânı örten bu iki kubbe de dâhil olmak üzere camide toplam 18 kubbe vardır. Caminin iç bezemelerinin çoğu 18 yy sonrasına, hünkâr mahfili de 1828 yılında aittir. Caminin kıble kapısının üstündeki kitabede caminin inşa tarihinin yazılı olduğu bir kitabe bulunur.
Caminin iki kubbeyle örtülü hariminin sağ ve sol tarafında, üçer kubbeyle örtülmüş mekânın “Tabhane” olarak tasarlandığı düşünülmektedir. Giriş kapısının mukarnaslı mermer nişleri, İstanbul’daki ilk örneklerindendir. Cami minaresi, restorasyon çalışmaları esnasında klasik mimari tarzda yenilenmiş ve özgün çizgilerini yitirmiştir.
Külliyenin küfeki taşından sekizgen plan üzerine inşa edilen kubbeli türbesinde, türbenin banisi Mahmud Paşa medfundur. Ayrıca, külliyenin 1466 yılına ait İstanbul’un en eski hamamlarından biri olan bir hamamı, Darüssaade Ağası Mustafa Ağa tarafından yapılan avludaki çeşme ve sebili günümüze ulaşan diğer yapılardır. Külliye medresesinden de günümüze yalnızca bir dershanesi kalmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder