20 Şubat 2021 Cumartesi

Circis Peygamber (Peygamber) Camii, Haliliye, Şanlıurfa

Circis Peygamber (Peygamber) Camii, Şanlıurfa'nın Merkez Haliliye İlçesi'nde, Yeni Hal yakınında yer almaktadır.
Caminin bulunduğu yerde V5.asırda Piskopos Hiba tarafından yaptırılmış Aziz Sergius Kilisesi bulunuyordu. 
Şanlıurfa şehir surlarının dışında bulunan bu kilise VIII.yüzyılda Abbasilerin ve XII.yüzyılda da Selçukluların şehri muhasarası esnasında zarar görmüştür. 
Bunu takip eden yıllarda kilise yıkılmış ve yerine bugün cami olarak kullanılan Şehit Aziz Circis Kilisesi yapılmıştır.
Kilisenin Süryanice kitabesi bugün Şanlıurfa Müzesi’ndedir.
Bunun dışında eserde bir Arapça kitabe bulunmaktadır. 

Bu kitabede;
“Bu kilise, zamanın sultanlarının genç sultanı, İslâm dininin yardımcısı, Sultan ve Hakan Abdülmecid Han'ın iradesiyle (Allah onun mülkünü sürekli etsin); himmet sahibi Müşir-i Ekrem Salih Vechi Paşa zamanında (Allah onun dostluğunu devam ettirsin) ve Kaymakam Dairesi'nin vekili Bahri Paşa'nın kaymakamlığı zamanında (Allah onun ikbalini arttırsın) ve Çerkez Hüseyin Ağa'nın memuriyetiyle (Allah onun kadrini arttırsın) 1260 yılı Recep ayında (Temmuz 1844) tamamlanmıştır” yazılıdır.

Bu kitabeden de anlaşılacağı üzere, kilise Çarhoğlu Muhammed tarafından 1965 yılında camiye çevrilmiştir. 
Camiye çevrilirken de kilisenin plan düzeni korunmuş, yalnızca kuzey cephesine üç bölümlü bir son cemaat mahalli ile minare eklenmiştir. 

Cami, kesme taştan üç nefli bazilika planında, dikey dikdörtgen plandadır. 
İbadet mekânı sekizgen şekilde üçer paye ile üç sahna ayrılmıştır. 
Bunların üzeri çapraz tonozlarla örtülüdür. 
Ayrıca kilisenin batısında bulunan üçer çapraz tonozlu iç ve dış narteks de korunmuştur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder