19 Mart 2023 Pazar

Ulu Camii'nin Mimarî Hususiyetleri, Osmangazi, Bursa

Bursa Ulu Camii, 60 x 48 m. ebatlarında enine dikdörtgen planlıdır.
Camide son cemaat mahalli bulunmamaktadır.
Eserde malzeme olarak sarımtırak kefeki taşı kullanılmıştır. 
Plan sistemi bakımından çok ayaklı Selçuklu camilerinin bir devamı niteliğindedir. 
12 kârgir ayak sivri kemerlerle birbirine bağlanmış ve köşelerdeki müsellesi bingilerin üzeri Selçuklu tonozlarından farklı olarak yirmi kubbe ile örtülmüş durumdadır. 
Caminin kuzey cephesinde 2 adet minare tuğla malzemeden inşa edilmiştir. 
Doğu yönünde olan minarenin Sultan Çelebi Mehmet devrine ait olduğu düşünülmektedir.
Haremin aydınlatılması cephe duvarlarına açılmış alt ve üst sıra pencereleri, kubbe kasnaklarındaki pencereler ve mihrab aksı üzerinde yer alan ikinci sıra kubbesinde açılmış bulunan aydınlık feneriyle sağlanmaktadır. 
Selçuklu camilerinin masif duvarları yerine burada duvar ağırlıkları sağır kemerlerle hafifletildiğinden cephelerde altlı üstlü pencere konulması mümkün olmuş, böylece Selçuklu cami cephelerinden farklı bir
düzen ortaya konulmuştur.
Cami avlusunda üç şadırvan yer alır, yanlardaki iki büyüğünün mimarî özellikleri zayıf olsa da, ortadaki zariftir. 
Vali Münir Paşa tarafından 1313 H. (1895) de yapıldığı kitabesinden anlaşılmaktadır.
Kuzey cephesinde ana giriş kapısı dışa doğru taşmış bir taç kapı görünümündedir.
Kapının çevresini geniş bir silme çepeçevre dolaşmakta olup, içerisi mermer oymacılığının en güzel örneklerini aksedecek şekilde bezenmiştir.
Bu kapının yanı sıra caminin doğu ve batı cephelerinde de birer kapının daha olduğu görülmektedir.

Ulu Cami’nin bir diğer özelliği de içerisinin 192 adet levha ile bezenmiş oluşudur. 
Bu yazılar arasında Osmanlı hat sanatının önde gelen kişilerinden Kazasker Mustafa İzzet Efendi, Abdülfettah Efendi, Şefik Bey, Hafız Mehmet Efendi, Yesari Mehmet, Mehmet Şevket Vahdeti, Ahmet Refik ve Sultan IV.Mehmet’in eserleri bulunmaktadır. 
Ayrıca mihrap bezemesini de Bursa’ya sürgün edilen Ressam Tevfik Paşa (1819-1866) yazmıştır.
Zengin ve ferah mekanı ile bütün Türk camileri arasında en büyük ölçüye (318 m2) sahiptir.
Fettah Efendi, Mustafa Şefik Efendi, İzzet ve Yesari tarafından tamir ettirilen Ulu Camii'nin kütüphanesinde birbirinden kıymetli yazma eserler yer almaktadır.

        Kaynaklar:
  1. https://www.akmb.gov.tr/
  2. Bursa Ulu Camii'nin Mimarî Özellikleri, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Oğuzhan ÜRGEN, 2019.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder